Gebelikte Takipler

gebelik takibi dr güldeniz desteli

Gebelikte belli aralıklarla, anne ve bebeğin sağlık durumunu kontrol etmek amacıyla takipler yapılır.  2014 yılında yayınlanan Sağlık bakanlığı kılavuzu ve çoğu ülkede gebelik boyunca dört izlem yeterli görülür. Ancak yapılacak tetkikler de dikkate alınırsa, aşağıda belirttiğim şekilde, bu sayı genelde daha fazla olur.

  • İlk gebelik muayenesi: Gebeliğin 6.-8. haftaları arasında yapılır. Gebeliğin belki de en önemli kontrolüdür. Bu muayene ile ;
  • Annenin tıbbi geçmişi hakkında bilgi alınır. Önceden geçirilen hamilelikler, gebelik sırasında oluşan problemler, varsa medikal sorunlar, ailede mevcut olan genetik rahatsızlıklar, kısaca mevcut gebeliği etkileyebilecek tüm durumlar hakkında ayrıntılı bilgi alınır.
  • Anne adayının kilo ve tansiyonu ölçülür. Önceden bilinen tıbbi rahatsızlıkları (şeker veya tansiyon hastalığı, tiroid problemi gibi) varsa ilgili bölümlerle konsulte edilir.
  • Gebeliğin rahim içinde olduğu teyit edilir. Eğer adet düzensizliği varsa gebelik belirtilen son adet tarihine göre olması gereken haftadan daha küçük veya büyük olabilir. Buna göre gerekirse tarih düzenlemesi yapılır.  6 haftadan büyük ise kalp atımı izlenir.  Daha küçük ise gebelik kesesi ve yolk sac denen oluşum izlenir ve yaklaşık olarak kalp atımının olması gereken zaman belirlenir.
  • Gebelikte beklenen değişiklikler, acil durumlar, beslenme, egzersiz ve hastaya göre değişen riskler varsa bunlar hakkında ayrıntılı bilgi verilir.
  • Bazı kan ve idrar tetkikleri yapılır. Özellikle kadınlarda %5 oranında rastlanan asemptomatik bakteriüri tespit edilirse mutlaka tedavi edilir. Kan değerlerinde sorunlar varsa folik asite ek olarak tedavileri başlanır.
  • İkinci kontrol: Kombine test (genelde ikili test olarak bahsedilir ancak doğru adı kombine testtir) için 11-14 hafta arasında yapılır. Kombine test down sendromu (trizomi 21) için yapılan ‘‘Tarama’’ testidir. Ultrason ile bebeğin ense saydamlığı ve burun kemiği kontrol edilir. Anneden de bir kan tetkiki alınarak plasentadan salgılanan PAPP-A ve beta hcg hormonlarına bakılır ve anne adayının yaşı, bazı etnik ve fiziksel özellikleri, bakılan hormonların değerleri gibi parametreler de dikkate alınarak hastaya özel bir risk verilir. Eğer artmış risk söz konusu ise hasta ‘‘Tanı’’ testlerine yönlendirilir. Aynı zamanda son yıllarda sıklıkla tercih edilen hücre dışı fetal DNA testi hakkında anne adayı bilgilendirilir, ileri anne yaşı gibi durumlarda tarama testi açısından ilk seçenek olarak düşünülebilir. 
  • Üçüncü kontrol: Ayrıntılı ultrason (Fetal anomali taraması) tetkiki için 18-22. Haftalar arasında yapılır.  Eğer kombine test yapılmadıysa üçlü veya dörtlü test yapılabilir. Ayrıca ülkemizde birinci basamak sağlık merkezlerinde tetanoz aşısı da bu haftalarda uygulanmaktadır. Eğer daha önceden başlanmadıysa demir preparatına başlamak da uygun olacaktır. 
  • Dördüncü kontrol: 24-28. Haftalar arasında yapılır. Bazı kan tetkikleri ve gebelik şekeri taraması testleri uygulanır. Gebelik şekeri tespit edilirse anne adayına buna uygun diet ve egzersiz başlanarak kan şekeri ölçümleri istenir. Eğer anne ve baba arasında kan uyuşmazlığı varsa indirekt coombs testi yapılır ve28. Haftada  doktoru ile kan uyuşmazlığı iğnesi yapılması hakkında görüşülür.
  • Beşinci kontrol : 32-36. Haftalar arasında yapılır. Ultrason ile bebeğin büyümesi, amnion sıvısı miktarı, ileri haftalarda ortaya çıkabilecek bazı anomaliler açısından değerlendirme yapılır. Önceden sorun varsa plasentanın yerleşimi tekrar kontrol edilir.  Anne adayında ilerleyen gebeliğe bağlı oluşabilecek sorunlar sorgulanır. 
  • Altıncı kontrol: 38. Haftada, bebeğin büyümesi, geliş prezentasyonu (baş veya makat gibi) kontrol edilir.

Ayrıca her kontrolde anne adayının tansiyon ve kilosunu ölçülür. Her kontrol zamanına özgü olarak anne adayının yaşayabileceği doğal durumlar hakkında bilgi verilir. Yalancı kasılmalar, rahmin büyümesine bağlı olabilecek ağrılar gibi.  İlerleyen haftalarda doğum şekli ve süreci hakkında görüşülür. Eğer hastada diyabet veya tansiyon gibi sorunlar tespit edilirse takipler daha sık olabilir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir